Het is vandaag, 10 juli 2022, precies 438 jaar geleden dat misschien wel de bekendste moord uit de Nederlandse geschiedenis werd gepleegd. Op deze dag in 1584 schoot Balthasar Gerards de prins Willem van Oranje (ook wel Willem de Zwijger genoemd) dood.
Willem van Oranje was een belangrijke edelman en de leider van de opstand van de Nederlanden tegen de Spaanse bezetter. Die bezetting duurde al tachtig jaar. De Spaanse koning Filips II wilde één land met hemzelf als grote leider met één religie: het katholicisme.
Maar hier, in de Nederlanden, wilden in verschillende delen van het land waar men zelf wilde kiezen welk geloof men aanhing; het katholicisme of het protestantisme. Daarnaast wilde men hier meer macht voor de steden en de Nederlandse edelen, meer onafhankelijkheid dus! De Spaanse koning stuurde het leger op de Nederlanden af om over ‘ons’ weer de baas te spelen. Noordelijke delen wilden niets van de Spaanse koning weten en wilde zelf regeren.
Omdat Willem de leider van de opstand was, wilde de Spaanse koning hem uit de weg laten ruimen en verklaarde Willem vogelvrij: dat betekende dat hij ongestraft vermoord mocht worden. Bovendien stelde de koning de moordenaar een hoge beloning in het vooruitzicht! Er werden verschillende moordaanslagen op de prins uitgevoerd, maar steeds zonder succes.
Balthasar kocht in Frankrijk twee pistolen en ging naar het St. Agathaklooster, dat nu de Prinsenhof heet, in Delft. De prins had zojuist geluncht met de burgemeester van Leeuwarden en hij wilde naar zijn werk- en slaapkamer lopen. Maar net net toen hij de trap opliep, maakte twee kogels een einde aan het leven van de prins. Balthasar werd direct in de kraag gevat en drie dagen later ter dood veroordeeld. Hij of zijn nabestaanden hebben de beloning die de koning had uitgeloofd, nooit gekregen…
